پرونده‌ هسته‌ای ایران به‌ شورای امنیت می رود

پنج کشور عضو دايم شورای امنيت سازمان ملل متحد در مورد ارجاع پرونده هسته ای ايران به اين شورا به توافق رسيده اند اما هنوز مقامات ايرانی نسبت به اين تصميم واکنشی نشان نداده اند.
وزيران خارجه آمريکا، روسيه، بريتانيا، فرانسه و چين که همراه با وزير خارجه آلمان و نماينده اتحاديه اروپا در اجلاسی در لندن شرکت کرده بودند با صدور بيانيه ای در ساعات اوليه بامداد روز سه شنبه، 31 ژانويه، اعلام داشتند که مايلند اجلاس فوق العاده شورای حکام آژانس بين المللی در نشست خود در هفته جاری موضوع فعاليت هسته ای ايران را به منظور رسيدگی به شورای امنيت گزارش کند.
با اينهمه، به نظر می رسد شرکت کنندگان در اجلاس لندن در واکنش نسبت به خواست روسيه و چين برای نشان دادن نوعی نرمش و احتمالا تصميم ايران به پذيرش راه حل پيشنهادی روسيه شامل همکاری در غنی سازی اورانيوم مهلتی را برای ايران منظور داشته اند.
جک استرا، وزير خارجه بريتانيا، گفته است که وزيران خارجه شرکت کننده در اجلاس لندن توافق کردند که تصميم گيری در شورای امنيت تا ماه مارس سال جاری و پس از ارايه گزارش مديرکل آژانس به اجلاس عادی شورای حکام آژانس به تعويق افتد.
گفته می شود که در اجلاس لندن، کشورهای غربی اصرار داشتند که پرونده ايران هرچه زودتر و با تصويب قطعنامه ای در اجلاس اضطراری شورای حکام در روزهای 2 و 3 فوريه به شورای امنيت ارجاع شود اما چين و روسيه درخواست کردند جهت کمک به يافتن راه حل احتمالی برای بحران کنونی به ايران مهلتی داده شود.
(image placeholder)



با اينهمه، حمايت روسيه و چين از ارجاع پرونده ايران به شورای امنيت به اين معنی است که اين دو کشور، که دارای حق وتو در شورا هستند، با تصميم گيری عليه ايران مخالفت نخواهند کرد.
اجلاس اضطراری شورای حکام در هفته جاری در واکنش به تصميم ايران به از سر گيری فعاليت در مراکز تحقيقات غنی سازی اورانيوم و به درخواست کشورهای غربی برگزار می شود که خواستار آن بوده اند که جمهوری اسلامی از هرنوع فعاليتی در زمينه غنی سازی اورانيوم خودداری ورزد.
پيشنهاد روسيه به منظور حل بحران کنونی شامل انجام مراحل مقدماتی غنی سازی در ايران و تکميل اين فرآيند در خاک روسيه بوده است به اين منظور که سوخت مورد نياز نيروگاه های هسته ای ايران از روسيه به ايران منتقل شود.
علاوه بر روسيه، کشورهای اروپايی و چين از طرح روسيه حمايت کرده اند و رييس جمهوری آمريکا هفته گذشته گفت که هرگاه اين طرح شامل بازگرداندن پسمانده های نيروگاهی به روسيه هم باشد برای وی قابل قبول است.
پافشاری ايران
مقامات ايرانی از اظهار نظر قطعی در مورد پذيرش يا رد پيشنهاد روسيه خودداری ورزيده اند و دبير شورای عالی امنيت ملی و سرپرست مذاکرات هسته ای ايران پس از ملاقات با مقامات روسيه گفت که اين طرح ناقص است و برای مذاکره پيرامون تکميل آن جلسه ديگری در 16ماه فوريه بين دو طرف برگزار خواهد شد.
در عين حال، روز دوشنبه، 30 ژانويه، غلامحسين الهام، سخنگوی دولت گفت که پيشنهاد روسيه قابل بررسی است اما تاکيد کرد که موضع جمهوری اسلامی در مورد غنی سازی اورانيوم تغيير نخواهد کرد.
دولت جمهوری اسلامی گفته است غنی سازی اورانيوم حق قانونی اين کشور در چارچوب پيمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای است و اين موضع را تغيير نخواهد داد.
(image placeholder)
(image placeholder)




همچنين منوچهر متکی، وزير خارجه ايران، روز يکشنبه اين هفته تهديد کرد که تصميم شورای حکام در مداخله دادن شورای امنيت در موضوع هسته ای اين کشور باعث خواهد شد تا جمهوری اسلامی به همکاری های داوطلبانه خود با آژانس خاتمه دهد و اجرای پروتکل الحاقی به پيمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای - ان پی تی - شامل بازديدهای گسترده و اعلام نشده از مراکز اتمی خود را متوقف کند.
در عين حال، آقای متکی، که برای شرکت در اجلاس کمک به افغانستان در لندن به سر می برد، روز دوشنبه خواستار تعامل سازنده غرب با ايران شد.
وی اظهارات اخير وزير خارجه بريتانيا در مورد يافتن راه حلی برای بحران هسته ای بدون خدشه دار شدن اعتبار ايران را نشانه آن دانست که کشورهای غربی پذيرفته اند که در مواضع قبلی خود اشتباه کرده اند و ابراز اميدواری کرد که اين اظهارات نشانه تغيير سياست های گذشته غرب باشد.
روز دوشنبه و همزمان با اجلاس وزيران خارجه اعضای دايم شورای امنيت در لندن، مذاکراتی برای حل بحران کنونی بين يک هيات ايرانی و نمايندگان کشورهای دروپايی در بروکسل، پايتخت بلژيک، برگزار شد.
سرپرست هيات جمهوری اسلامی اين مذاکرات را سودمند و مثبت خواند اما اروپاييان گفتند که ايران هيچ پيشنهاد جديدی را برای کمک به حل مساله ارايه نداده است.
هنوز دولت ايران نسبت به نتيجه اجلاس لندن ابراز نظری نکرده است اما به گفته برخی ناظران، احتمال دارد با توجه به اظهارات چند روز گذشته مقامات ايرانی، تصميم وزيران خارجه اعضای دايم شورای امنيت مغاير انتظارات اين کشور باشد که به خصوص توقع داشت روسيه و چين از موضع جمهوری اسلامی حمايت و با پيشنهاد کشورهای غربی برای ارجاع پرونده هسته ای ايران مخالفت کنند.
شورای امنيت حق دارد با صدور قطعنامه در مورد کشورهايی که از نظر شورا از تعهدات خود در چارچوب ان پی تی تخطی کرده اند تصميم گيری کند و خواستار اجرای اين تصميم از سوی کشورهای عضو سازمان ملل شود.
چنين قطعنامه ای می تواند دامنه ای اقدامات را در بر گيرد که از جمله شامل دادن هشدار، تکليف به اجرای خواست شورای امنيت، وضع محدوديت در تماس های سياسی و فرهنگی، منع سفر مقامات کشور مورد نظر و مسدود کردن دارايی های خارجی آنان، محدوديت های اقتصادی و تحريم روابط تجاری و در موارد حاد، مداخله نظامی باشد.
مداخله شورای امنيت و موضعگيری بوش
تصويب قطعنامه های شورای امنيت عليه يک کشور، هرچند در اکثر موارد تمامی مواد آن به طور موثر اجرا نمی شود، باعث انزوای بين المللی چنين کشوری می شود و راه را برای اقدامات شديدتر بعدی عليه آن هموار می سازد.
با وجود اينکه تصميم اجلاس لندن به طور کامل خواست کشورهای غربی در مورد ارجاع فوری پرونده ايران را برآورده نمی کند، يک ديپلمات آمريکايی از اتخاذ اين تصميم ابراز خرسندی کرد و گفت که اجلاس لندن پيامی بسيار نيرومند و صريح را به ايران ارسال داشته است.
نتيجه اجلاس لندن حاکی از آن است که پنج عضو دايم شورای امنيت، که همراه با آلمان از جمله 35 عضو شورای حکام آژانس بين المللی انرژی اتمی هستند، با قطعنامه ای حاوی ارجاع پرونده هسته ای ايران، که پيش نويس آن توسط اروپاييان ارايه خواهد شد، موافقت خواهند کرد که احتمالا به معنی تصويب آن در شورا خواهد بود.
(image placeholder)

(image placeholder)



در خلال هفته های اخير، ايران کوشيده بود برخی از کشورهای عضو شورای حکام را قانع کند تا از قطعنامه کشورهای اروپايی حمايت به عمل نياورند و به اين منظور، علاوه بر تماس با تعدادی از کشورهای غير متعهد عضو شورای حکام، مذاکراتی را با دو کشور چين و روسيه انجام داده بود که دارای روابط سياسی و بازرگانی گسترده با ايران هستند.
همچنين، روز دوشنبه، 30 ژانويه، خبرگزاری دولتی ايران - ايرنا - از قول نماينده اين کشور در آژانس گزارش کرد که اعضای غير متعهد شورای حکام پيش نويس بيانيه ای حاوی تاييد حق ايران در غنی سازی اورانيوم را آماده کرده اند.
وزيران خارجه شرکت کننده در اجلاس لندن از ايران خواستند در پی اقدام اخير در برداشتن مهر و موم آژانس بين المللی از مراکز تحقيقات غنی سازی "يک دوره ممتد حاوی تلاش برای اعتماد سازی" را آغاز کند.
همزمان، قرار است جورج بوش، رييس جمهوری آمريکا، در سخنرانی سالانه خود در باره وضعيت ايالات متحده، که اواخر روز سه شنبه در برابر اجلاس مشترک سنا و مجلس نمايندگان ايراد خواهد کرد، به بحران هسته ای ايران هم اشاره کند.
بر اساس بخشی از متن انتشار يافته اين سخنرانی، وی خواهد گفت که پيام های جداگانه ای را برای مردم و دولت ايران دارد.
در اين سخنرانی آمده است که "در سخنانم خطاب به مردم (ايران)، پيام من اين است: شما خوب می دانيد که ما نمی خواهيم به شما بگوييم چگونه زندگی کنيد، بلکه می خواهيم شما آزاد باشيد. اما به دولت (ايران) پيام ما اين است که اگر می خواهيد عضوی از خانواده ملل باشيد، بايد از بلندپروازی خود در زمينه تسليحات هسته ای دست برداريد."
وی در اين سخنرانی خواهد گفت که جامعه جهانی در هدف خود برای جلوگيری از دستيابی ايران به تسليحات هسته ای اتفاق نظر دارد و تلاش برای تدوين تاکتيک های ضروری برای ارايه جبهه ای واحد در اين زمينه ادامه می يابد.